Klassieke stijl
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
De klassieke stijl in architectuur is een bouwstijl die zich baseert op de principes en esthetiek van de architectuur uit het oude Griekenland en Rome.
Omschrijving
Kenmerkend voor de klassieke stijl zijn onder andere symmetrie, harmonie, proportie en het gebruik van klassieke bouworden met zuilen, kapitelen, frontons en architraven. Deze stijl, die is beïnvloed door de werken van architecten zoals Vitruvius en later Palladio, diende als inspiratiebron voor verschillende latere stromingen zoals de Renaissance, het Classicisme en het Neoclassicisme. Klassieke architectuur heeft de stedelijke ontwikkeling beïnvloed en blijft tot op heden een bron van inspiratie voor architecten.
Kenmerken
De klassieke stijl kenmerkt zich door een aantal prominente elementen. Hieronder vallen symmetrische plattegronden en gevels, vaak met een centrale as. De verhoudingen en maatvoeringen zijn gebaseerd op harmonische principes, soms met gebruik van de Gulden Snede. Belangrijk is de toepassing van de klassieke bouworden: Dorisch, Ionisch, Korinthisch, Toscaans en Composiet, herkenbaar aan hun specifieke zuilen en kapitelen. Ook worden vaak frontons (driehoekige gevelbekroningen), timpanen (veld binnen het fronton), pilasters (vlakke decoratieve zuilen) en kroonlijsten toegepast.
Historische invloed
De klassieke architectuur uit de oudheid is de basis geweest voor diverse latere bouwstijlen in de westerse architectuurgeschiedenis. De Renaissance (vanaf circa 1420 in Italië) betekende een heropleving en herinterpretatie van klassieke vormen en principes, mede door de herontdekking van geschriften zoals die van Vitruvius. Het Classicisme in de 17e en 18e eeuw zette deze lijn voort met een nadruk op strakke vormen en regels. Het Neoclassicisme in de 18e en 19e eeuw was opnieuw een reactie op voorgaande stijlen (zoals Barok en Rococo) en kenmerkte zich door een nog directere navolging van de oudheid, mede gestimuleerd door archeologische opgravingen. Ook in modernere stromingen, zoals het Postmodernisme, zijn klassieke elementen soms als inspiratiebron gebruikt.
Vergelijkbare termen
Neoclassicisme
Gebruikte bronnen: